Komórki macierzyste

Zespół badawczy współfinansowany przez National MS dokonał transplantacji komórek macierzystych, pochodzących ze skóry człowieka do mózgów myszy z zaburzeniem, które uniemożliwia wytwarzanie nowej mieliny (materiału, który otacza włókna nerwowe i który jest uszkodzony w SM). Okazało się, że przeszczepione komórki przekształciły się w komórki wytwarzające mielinę, a następnie efektywnie ją formowały. Te spostrzeżenia ukazują nową strategię, która wydaje się redukować ryzyko przeszczepów komórek, lecz do ustalenia bezpieczeństwa i efektywności u pacjentów konieczne są dalsze badania.

W przebiegu SM mielina jest niszczona w mózgu i rdzeniu kręgowym. Ponadto, komórki, które ją wytwarzają, utrzymują i mogą naprawić (zwane oligodendrocytami) są również uszkodzone i zniszczone. Młode oligodendrocyty (OPC), zwane prekursorami, mogą się rozwijać w naturalny sposób w celu naprawiania uszkodzonej mieliny, jednak nie nadążają za uszkodzeniami powstającymi w SM. Jedną z kilku badanych możliwości na naprawę uszkodzonej mieliny jest przeszczep komórek, które mogłyby uzupełniać OPC. Naukowcy poszukują więc typów komórek, które mogłyby być bezpiecznie transplantowane (bez immunologicznego odrzucenia przeszczepu lub powstania nowotworów) i mogłyby służyć jako bogate źródło OPC oraz przemieszczać się do obszarów wymagających naprawy.

Przez wiele lat zespół prowadzony przez dr. Goldmana pracował nad przeszczepami komórek pod kątem naprawy mieliny u myszy. Już jego wcześniejsze starania zakończone były sukcesem. Nowe badania dotyczą wykorzystania dorosłych komórek skóry jako źródło komórek do przeszczepów.

Strategia zastosowana przez zespół badawczy w warunkach laboratoryjnych polegała na pobraniu komórek macierzystych z ludzkiej skóry i przeistoczenie ich w OPC. Udało się wytworzyć wystarczającą liczbę OPC do transplantacji. Naukowcy przeszczepili OPC do mózgów myszy z genetycznym zaburzeniem, które uniemożliwiało tworzenie się nowej mieliny. Komórki szybko i wydajnie przemieszczały się przez mózg, aby w efekcie wyprodukować mielinę. Celem było zwiększenie szansy przeżycia myszy w stosunku do tych, które nie były poddane eksperymentowi. W okresie badania u żadnej z myszy nie pojawiły się guzy, będące potencjalnym skutkiem ubocznym.

Badania te prezentują nową strategię dla zastępowania komórek, którym nie udaje się naprawić uszkodzonej mieliny. Dla potwierdzenia tych wniosków niezbędne są dalsze badania szczególnie pod kątem bezpieczeństwa stosowania tej metody oraz korzyści dla naprawy mieliny uszkodzonej w przebiegu SM. Atrakcyjnym aspektem tej strategii jest to, że komórki do przeszczepu mogą być rozwijane z własnej skóry pacjenta, redukując w ten sposób ryzyko odrzucenia przez własny system odpornościowy.

Źródło: http://www.nationalmssociety.org/news/news-detail/index.aspx?nid=7368 13.02.2013
Tłumaczenie i opracowanie: Maria Kassur, Łukasz Miecznikowski.