Metoda Feldenkraisa

Zapraszamy do udziału w programie zajęć ruchowych, soma-edukacji dla osób chorych na stwardnienie rozsiane na bazie Metody Feldenkraisa. Zajęcia w cyklu 5-cio godzinnym prowadzi Maciej Łukowski. Informacje i zapisy w biurze OW PTSR.

Poniżej informacja od prowadzącego.

Zajęcia Metodą Feldenkraisa dofinansowane są ze środków PFRON

„Uczenie się które prowadzi do zdrowia. Metoda Feldenkraisa jako forma terapii dla osób chorujących na stwardnienie rozsiane.

“Ruch to życie, życie to proces. Popraw jakość tego procesu, a poprawisz jakość samego życia.” – Moshe Feldenkrais

Metoda Feldenkraisa działa na wielu poziomach. To metoda uczenia się poprzez ruch nakierowana na odkrywanie i rozwój potencjału człowieka. Należy ona do nurtu edukacji somatycznej, w której człowiek jest całością, uczy się i rozwija na każdym poziomie w relacji do samego siebie, innych ludzi i środowiska, w którym żyje.

Moshe Feldenkrais i korzenie metody:

                Metoda Feldenkraisa powstawała przez wiele lat i opiera się na doświadczeniach jej twórcy. Było on niezwykle wszechstronną osobą o wielu zainteresowaniach. Pewnego razu podczas gry w piłkę uszkodził sobie kolano. Lekarze zaproponowali mu operacje, ale nie wiadomo było czy ona się powiedzie. Feldenkrais zdecydował, że poszuka sam rozwiązania i eksperymentując z ruchem odkrył takie sposoby poruszania, które pozwoliły mu odzyskać sprawność. Odkrycie metody nie byłoby możliwe bez jego wcześniejszego doświadczenia i wiedzy. Już wtedy posiadał bardzo głęboką wiedzę dotyczącą anatomii, neurofizjologii, relaksacji i hipnozy. Posiadał czarny pas w judo i był też fizykiem. Jego ogromne doświadczenie znajduje wyraz w metodzie, którą stworzył. 

Ruch:

Metoda Feldenkraisa opiera się na założeniu, że istotą życia jest ruch i zmieniając sposób poruszania się danej osoby zmieniamy jej całe życie.

Moshe Feldenkrais zaobserwował, że na obraz nas samych jako osób składają się cztery składniki. Myślenie, uczucia, odczucia( to co nam dostarczają zmysły: dźwięki, zapachy, kolory) oraz ruch. Każdy z tych składników jest bardzo ważny dla naszego funkcjonowania i w trakcie naszego życia podlegają one zmianom.

Moshe Feldenkrais skupił się na ruchu. Zrobił tak dlatego, że zmianę w naszym poruszaniu możemy łatwo zaobserwować. Zmiana odczuć czy myśli jest czymś trudniejszym, ponieważ zarówno myśli jak i uczucia są trudniej uchwytne niż ruch.                Wiele ruchów w Metodzie Feldenkraisa jest opartych na ruchach niemowląt ponieważ to we wczesnym rozwoju uczenie się jest najbardziej “własne”. Dlatego Moshe Feldenkrais inspirował się wczesnymi etapami rozwoju ruchowego dziecka. Niemowlę uczy się samo z siebie bazując na własnej wewnętrznej motywacji, a nie na motywacji zewnętrznej opartej na nagrodach i karach. Osoba, która praktykuję Metodę Feldenkraisa nie kopiuje ruchów, które dla kogoś są dobre albo właściwe, tylko sama je odkrywa.

Dwie formy pracy w Metodzie Feldenkraisa: Świadomość poprzez ruch i Integracja Funkcjonalna:         

                W Metodzie Feldenkraisa są dwie formy pracy. Zasady na jakich się opierają są podobne. Jedna z nich czyli lekcje Świadomości poprzez ruch to zajęcia grupowe. Druga forma czyli Integracja Funkcjonalna to już rodzaj pracy „szyty na miarę”, pod kątem danej osoby.   

                Jedna Lekcja Świadomości poprzez ruch trwa około godziny I zazwyczaj ma jakiś wiodący temat związany z naszym funkcjonowaniem. Na przykład: kręgosłup, oddech, ruch oczu albo równowaga. Osoba prowadząca zajęcia nie pokazuje ruchów, ale posługuje się głosem opisując ruchy, tak że każdy z ćwiczących interpretuje je i robi na swój własny sposób, we własnym tempie, bez porównywania się z innymi, bez oceny i obawy, że robi coś w niewłaściwy sposób.

                Integracja Funkcjonalna to sesje indywidualne podczas których nauczyciel metody za pomocą ruchu i dotyku dostarcza informacji potrzebnych danej osobie. Jest to taka rozmowa bez słów podczas, której uczeń dostaje informacje, które mogą mu pomóc w zmianie i w znalezieniu rozwiązań jego trudności albo odpowiedzieć na jakieś pytanie dotyczące jego funkcjonowania.

                Zastosowanie obu tych form pracy jest bardzo szerokie. Od osób z różnymi trudnościami o podłożu neurologicznym aż po osoby, które ze względu na rodzaj aktywności, którą wykonują chcą wykorzystać swoje pełne możliwości: sportowców, aktorów, tancerzy, muzyków.

Metoda Feldenkraisa jako forma rehabilitacji:

                W Metodzie pracuję się z całą osobą. Jeżeli kogoś na przykład boli kolano to nauczyciel Metody zastanawia się nad całym kontekstem tego bólu. Ponieważ na przykład urazowi kolana towarzyszy szereg kompensacji w ciele, które utrwalają pewien wzorzec ruchu. W Metodzie Feldenkraisa skupiamy się na możliwościach, a nie na deficytach. Wróćmy do naszego przykładu z kolanem. Jeśli kogoś boli kolano to praktyk Metody będzie zastanawiał się jaki jest kontekst tego bólu. Bo ból może być na przykład wywołany niewłaściwym ułożeniem miednicy albo, mało efektywnym sposobem chodzenia. I ulepszenie jednej z funkcji naszego ciała wpłynie również na to, że ból zmniejszy się albo zniknie.

Układ nerwowy i neuroplastyczność:

                Metoda Feldenkraisa to głęboko praca z układem nerwowym człowieka. Układ nerwowy pozwala nam uczyć się przez całe życie. Jedną z jego cech jest to, że od urodzenia aż do śmierci jest on aktywny. Nawet kiedy śpimy to układ nerwowy nie zasypia. W naukach o mózgu mówi się o „szumie nerwowym”. Jest to metafora, która dobrze określa to co dzieje się z układem nerwowym. Wciąż przetwarzamy informacje i bodźce płynące ze świata. Czasami rodzi to trudności ponieważ informacji jest za dużo. Taki stan rodzi napięcie. Podobnie jest w różnych uszkodzeniach neurologicznych. W sytuacji, gdy nasz układ nerwowy jest przeciążony przestajemy się uczyć. W ciele pojawia się wieleniepotrzebnych napięć. W Metodzie Feldenkraisa szukamy wyciszenia i relaksu, po to aby osoba, która wykonuję lekcje Świadomości poprzez ruch albo uczestniczy w sesji Integracji Funkcjonalnej mogła się uczyć i znajdować najbardziej dla siebie korzystne i wspierające jej życie rozwiązania.

                W Metodzie Feldenkraisa „mniej znaczy więcej”. Mniejszy i wolniejszy ruch sprzyja procesom uczenia się ponieważ pozwala głębiej odczuć to co się z nami dzieje. Wyobraźmy sobie ciemny pokój. Jeżeli zapalimy w nim jedną żarówkę to zobaczymy różnice. Natomiast jeśli będzie on mocno oświetlony, na przykład będzie paliło się w nim 40 żarówek to kiedy zapalimy jeszcze jedną nie dostrzeżemy różnicy. Podobnie jest z naszym odczuwaniem. Kiedy ruch jest mały to jesteśmy w stanie zauważyć małe różnice, coś zmienić, coś poprawić. Natomiast przy dużym, szybkim ruchu nie odczujemy różnicy. Nasze odczuwanie będzie ograniczone.

Kiedy Feldenkrais opracowywał swoją metodę nauka o mózgu i neuroplastyczności nie była tak rozwinięta jak obecnie. Jednak wiele jego obserwacji znajduje potwierdzenie we współczesnej wiedzy o mózgu i układzie nerwowym. Według najnowszych badań uczymy się przez całe życie i nawet poważne uszkodzenia w mózgu mogą być kompensowane przez pozostałe części układu nerwowego. Tkanka nerwowa jest zdolna do regeneracji.

Metoda Feldenkraisa I Stwardnienie Rozsiane:

                Metoda Feldenkraisa może być bardzo pomocna dla osób chorujących na SM ponieważ metoda ta przywraca naturalny potencjał, do którego osoba chora może nie mieć dostępu.

                Zarówno lekcje Świadomości poprzez ruch jak i Integracja Funcjonalna pozwalają odzyskać czucie siebie w przestrzeni. Nawet jeśli chory ma zaburzone poczucie równowagi to poprzez regularne praktykowania tej metody może je w dużym stopniu odzyskać.

                Osoby praktykujące Metode Feldenkraisa, nawet gdy ich choroba jest już w bardziej zaawansowanym stadium odkrywają, że cały czas są jeszcze zdolne do działania i życia. Nawet jeśli w jakiejś części ciała jest ból albo osoba ma na przykład trudności z utrzymaniem równowagi to nie jest jeszcze cała prawda o jej funkcjonowaniu, bo może być wiele obszarów, w których jest sprawna i zdolna do aktywności. Regularne praktykowanie Metody Feldenkraisa przynosi bardziej adekwatny obraz własnego ciała.

                Bardzo ważna w Metodzie Feldenkraisa jest praca ze szkieletem. Dlaczego właśnie szkielet człowieka jest tak istotny? W naszym ciele mamy wiele mięśni, które często są nadmiernie napięte. To prowadzi również do nieefektywnego ułożenie naszych kości. Pracując ze szkieletem dajemy mięśniom odpocząć. To umożliwia bardziej efektywne korzystanie z własnego ciała, z wykorzystaniem siły grawitacji.

                Kolejny aspekt działania tej metody to uczenie się odpoczywania w działaniu. Tego żeby nawet podczas aktywności szukać relaksu i odpoczynku. To daje wspaniałe efekty bo pozwala nawet w sytuacjach stresujących, w których dużo się dzieje „odnaleźć siebie”.

                Równie ważne jest to, że Metoda Feldedenkraisa jest nastawiona na świadomość, a nie na celowość zadania. Podczas lekcji Metody Feldenkraisa każdy z uczestników może przyjrzeć się sobie. Bez nastawienia na jakiś pragmatyczny cel czy właśnie wypełnienie jakiegoś zadania. Taka perspektywa pozwala dotrzeć do własnego niepowtarzalnego postrzegania świata. Do własnych odczuć i wrażeń.

                Również badania naukowe potwierdzają skuteczność Metody Feldenkraisa w rehabilitacji osób ze stwardnieniem rozsianym. Między innymi W 1990 roku były prowadzone badania w Niemczech. Celem tych studiów było sprawdzenie jaki wpływ może mieć Metoda Feldenkraisa na prowadzenie aktywnego i samodzielnego trybu życia przez osoby ze stwardnieniem rozsianym.

„W obszarze rozwoju ruchowego i jakości ruchu stwierdzono znaczącą poprawę, co wiązało się bezpośrednio z większą akceptacją siebie i konstruktywnym obrazem siebie każdego z chorych. Uczestnicy stali się bardziej świadomi zasobów, jakie posiadają do radzenia sobie z chorobą i co najważniejsze zaczęli z nich korzystać”[1]

Metoda Feldenkraisa – Uczenie się, które ma terapeutyczne efekty.

                Metoda Feldenkraisa to metoda, w której celem jest rozwój ludzkiego potencjału i odzyskiwanie przez człowieka jego sprawności.

                W Metodzie Feldenkraisa pracujemy z ciałem i umysłem, ale cel główny to samopoznanie. Lepsze zrozumienie własnych ograniczeń i możliwości.

                Sam Moshe Feldenkrais nie określał tej metody jako terapii, jednak działanie tej metody ma charakter terapeutyczny w takim znaczeniu, że poprawia funkcjonowanie osoby, która z niej korzysta. Metoda Feldenkraisa jest głębokim edukacyjnym procesem. Osobom chorujących na SM pomaga ona poprawić jakość ich życia i dojść do wewnętrznego poczucia, że mogą mimo ograniczeń prowadzić satysfakcjonujące i godne życie. Moshe Feldenkrais stwierdził w jednym wywiadów, że stworzył tą metodę po to aby “to co niemożliwe stało się możliwe, to co możliwe łatwe, a to co łatwe pełne elegancji i gracji” To stwierdzenie dotyczy ruchu, ale przede wszystkim całej osoby. Tak żeby mogła realizować swoje marzenia i plany oraz przez całe życie uczyć się i rozwijać.

[1]. http://ptsr.waw.pl/rehabilitacja/metoda-feldenkraisa/.